Search Results

ABSTRACT

This study aims to analyze the generic classification and frequency distribution of outdoor setting names in Peyami Safa's novels. The 12 novels examined within the scope of this study were analyzed based on 6,164 outdoor setting units; the types of settings were divided into functional categories and evaluated statistically and qualitatively within the context of each novel. The research findings demonstrate that Safa, in his city-centered individual narratives, considers space not only as a physical backdrop but also as a fundamental building block shaping the characters' mental transformations, social conflicts, and ideological orientations. The central role of Istanbul as a spatial motif in the novels reveals that the author constructs the individual's search for identity within a spatial context, within the tension between tradition and modernity. The use of urban, social, representative, and symbolic spaces reveals the multilayered semantic connections between the individual and society, the inner world and the external environment, and the past and present. In this context, the study makes a unique contribution to revealing the structural and thematic functions of space in literary texts.

Keywords: Frequency analysis, Space theory, Peyami Safa, Turkish novel.

ÖZ

Bu çalışma, Peyami Safa’nın romanlarında yer alan dış mekân isimlerinin türsel sınıflandırmasını ve frekans dağılımını analiz etmeyi amaçlamaktadır. Çalışma kapsamında incelenen 12 roman, 6164 dış mekân birimi temelinde çözümlenmiş; mekân türleri, işlevsel kategorilere ayrılarak her bir roman bağlamında istatistiksel ve nitel olarak değerlendirilmiştir. Araştırmanın bulguları, Safa’nın şehir merkezli birey anlatılarında mekânı yalnızca fiziksel bir arka plan olarak değil, aynı zamanda karakterlerin zihinsel dönüşümünü, toplumsal çatışmalarını ve ideolojik yönelimlerini şekillendiren temel bir yapı taşı olarak ele aldığını göstermektedir. Özellikle İstanbul’un mekânsal bir motif olarak romanlarda merkezî rol oynaması, yazarın gelenek-modernite gerilim hattında bireyin kimlik arayışını mekânsal bağlamda kurguladığını ortaya koymaktadır. Kentsel, sosyal, temsili ve sembolik mekânların kullanımı; birey-toplum, iç dünya-dış çevre ve geçmiş-şimdi arasında çok katmanlı anlam bağlantılarını görünür kılmaktadır. Bu bağlamda çalışma, edebi metinlerde mekânın yapısal ve tematik işlevini ortaya çıkarmaya yönelik özgün bir katkı sunmaktadır.

Keywords: Frekans analizi, Mekân kuramı, Peyami Safa, Türk romanı.